Hội làng Mạnh Tân

Hội làng Mạnh Tân một nét văn hoá đặc sắc

Hàng năm vào tháng 11 âm lịch, nhân dân làng Mạnh Tân thuộc thôn Mạnh Tân, Xã Thuỵ Lâm, huyện Đông Anh, Hà Nội lại tổ chức hội làng nhằm ghi nhớ công ơn của bà Phạm Thị Tiên (Lý triều quốc mẫu) mẹ của vua Lý Công Uẩn và thần Đương Giang.

Hội được tổ chức tại trung tâm của làng, đây là một quần thể gồm đình, đền và chùa tạo nên khu di tích tôn giáo, tín ngưỡng phục vụ cho nhu cầu của nhân dân. Tại đây thờ hai vị thành hoàng có công với nhân dân, đó là bà Phạn Thị Tiên (hay còn gọi là Lý triều quốc mẫu) người sinh thành ra vua Lý Công Uẩn và thần Đương Giang, là người có công giúp vua Đinh Tiên Hoàng đánh giặc. Để nhớ công đức của các vị thần có công, hàng năm làng tổ chức lễ hội mừng ngày sinh, ngày hoá của thánh.

Ngày 10 tháng giêng là ngày hoá của Lý triều quốc mẫu tại chùa Phúc Lâm. Trong ngày này nhân dân tổ chức lập đàn Bông Sơn và cỗ chay để cúng tế. Ngày 15 tháng 3, nhân dân mở tiệc mừng ngày sinh của bà, các hoạt động như tế lễ, dâng hương, cùng với các trò chơi dân gian được diễn ra trong ba ngày.

Hội chính là sáng mồng 10 tháng 11 âm lịch, ba làng Râm (chỉ những làng có nhiều người học hành đỗ đạt) bao gồm Râm Chợ (Cổ Miếu), Râm Trầm (Hương Trầm), Râm Bướu (Biểu Khê), cùng rước kiệu đến Râm Bến (Mạnh Tân) để nghênh rước thánh. Khi đã tề tựu đông đủ, theo thứ tự từ xưa đám rước được tiến hành rước kiệu ra miếu để làm lễ thánh. Đi đầu là đoàn của Râm Bến và sau cùng là Râm Chợ. Sự sắp xếp đó là xếp theo công trạng của vua ban cho các làng sau khi dẹp giặc. Người rước kiệu phải là thanh niên trai tráng trong làng, mặc áo the, khăn xếp, đi giày, thắt lưng nhiễu để thể hiện sự uy nghiêm. Mỗi làng một đội rước: đi đầu là cờ thần, cờ ngũ hành, tiếp đến là bộ chấp kích, đồ đồng bát bửu, đội nhạc lễ, kiệu rước nồi hương, kiệu rước bát cống rước bài vị thánh của làng mình. Ra đến miếu thì hạ kiệu và hành lễ, đoàn tế gồm 54 người bồi bái, ngoài ra những người đỗ đạt của 4 làng lập ra hội tư văn và những người đỗ đạt trong 1 làng gọi là hội hương sinh. Đến ngày đám hai hội này cử người viết bản chúc và đọc bản chúc trong khi tế lễ. Bên cạnh hoạt động tâm linh, thì những trò chơi dân gian, hoạt động thể thao cũng diễn ra một cách sôi nổi.

Cũng nằm trong dòng chảy của nền văn hoá Việt, hội làng Việt Nam nói chung và hội làng Mạnh Tân nói riêng có những nét văn hoá đặc sắc. Có thể nói, đây là một hình thức sinh hoạt văn hoá tâm linh đặc sắc, ngoài ra còn thể hiện tính gắn kết cộng đồng, đoàn kết nhau trong lao động cũng như trong sinh hoạt văn hoá.