Tháp Bánh Ít

Tháp Bánh Ít là công trình được xây dựng từ thời Chămpa cổ tồn tại giữa lòng Gia Lai ngày nay. Đến đây, bạn chắc chắn sẽ ấn tượng trước vẻ đẹp gần như nguyên vẹn của tháp. Tọa lạc trên ngọn đồi cao thuộc thôn Đại Lộc, Tháp Bánh Ít nghiêng mình soi bóng xuống dòng Côn chảy qua cầu Bà Di. Còn có tên gọi khác là tháp Bạc, tháp Bánh Ít được xây dựng vào những năm cuối thế kỷ XI, đầu thế kỷ XII, tức thuộc vương triều Chămpa cổ. Tọa lạc trên ngọn đồi cao thuộc thôn Đại Lộc, Tháp Bánh Ít nghiêng mình soi bóng xuống dòng Côn chảy qua cầu Bà Di. Còn có tên gọi khác là tháp Bạc, tháp Bánh Ít được xây dựng vào những năm cuối thế kỷ XI, đầu thế kỷ XII, tức thuộc vương triều Chămpa cổ. Từ khoảnh khắc đầu tiên đặt chân đến đây, bạn sẽ ấn tượng trước dấu ấn lịch sử thời Chămpa vẫn còn tồn tại trên đỉnh tháp, tượng đá, vũ nữ thân hình uốn lượn cùng các bức phù điêu điêu khắc sinh động, tỉ mỉ. Tháp Bánh Ít là quần thể với bốn tòa tháp tỏa ra bốn hướng và chụm lại ở giữa, khi nhìn từ xa tương tự chiếc bánh ít, đặc sản của đất võ Gia Lai. Thế nên, người dân địa phương đã gọi nơi này là tháp Bánh Ít cũng vì lẽ đó. Nổi bật nhất trong quần thể Tháp Bánh Ít phải kể đến phần tháp cổng ở phía Đông. Tháp cao 13 mét, được hoàn thiện từ gạch đá ong với hai cửa thông nhau theo hướng Đông – Tây. Tháp cổng tại Tháp Bánh Ít được xây dựng theo kiến trúc Gopura với vòm cửa hình mũi giáo, nhiều lớp xếp chồng lên nhau thẳng đứng. Thân tháp có các rãnh dọc soi lõm, tạo thành cột ốp dáng hình cao vút, thanh thoát, sừng sững giữa đất trời Gia Lai. Tháp Chính là công trình nằm trên khu vực đỉnh đồi, đồng thời có kiến trúc lớn nhất tại Tháp Bánh Ít với chiều cao 29.6 mét. Tháp chính có bình đồ hình vuông với mỗi chiều cao 12 mét. Phần đường bệ của tháp rất hoành tháng, tỉ mỉ trong từng chi tiết nhỏ nhất. Tháp chính tại Tháp Bánh Ít chỉ có một cửa chính duy nhất nằm ở phía Đông cùng ba cửa giả tỏa ra các hướng theo kiến trúc Kalan. Phần cửa chính được xây dựng nhô ra khỏi mặt tường cùng độ cao 2 mét ấn tượng. Vòm cửa được xây hình mũi giáo, chính giữa điêu khắc phù điêu mặt Kala, và diềm vòm là phù điêu hình khỉ thần HaNuMan đang nhảy múa. Tòa tháp ở phía Nam thuộc quần thể Tháp Bánh Ít có kiến trúc tương tự tháp Đông với những điểm đặc biệt trong văn hóa, kiến trúc xứ Nẫu, đặc biệt là phong cách Posah: bình đồ vuông, cửa hình mũi giáo, thân tháp được làm từ cột ốp. Ngoài ra, phần thân mái của tháp Nam có thiết kế độc đáo với các tầng nhỏ dần hướng lên trên. Các tầng của tháp có hàng cột theo lối thắt giữa, phình ra ở hai đầu tương tự hình dáng quả bầu nậm. Từ tháp chính, bạn đi thêm một đoạn là sẽ nhìn thấy tòa tháp cuối cùng trong quần thể Tháp Bánh Ít. Đây là tòa tháp có kiến trúc độc nhất vô nhị với độ cao 10 mét, bình đồ hình chữ nhật, dài 12 mét, rộng 5 mét. Phần cửa chính của tháp hướng về phía Đông, trổ ra ở hai hướng Bắc – Nam. Phần mái tháp được tạo dáng lõm ở giữa, tương tự hình thế yên ngựa. Vì vậy, nơi đây còn được người dân gọi với cái tên khác là tháp Yên Ngựa. Trong khi đó, đế tháp hơi nhô ra so với thân, được xây theo dạng giật cấp vuông vức nhằm tạo thành bệ đỡ cho toàn bộ công trình. Thân tháp được tạo hình phù điêu chim thần với tư thế sải cánh đầy thú vị và có tính gợi hình. Thời điểm thích hợp để đến Tháp Bánh Ít rơi vào khoảng từ tháng 1 đến tháng 8. Lúc này, thời tiết tại Quy Nhơn rất đẹp, trời trong và không mưa, phù hợp để mọi người tham quan ngoài trời. Tháp Bánh Ít là một trong số ít công trình gắn liền với Vương triều Chămpa hiếm hoi còn tồn tại cho đến tận ngày nay. Với vẻ đẹp kiến trúc độc đáo, chắc chắn rằng hành trình về với Quy Nhơn của bạn sẽ trở nên trọn vẹn hơn rất nhiều nếu có dịp ghé đến tham quan, thưởng ngoạn khung cảnh nơi Tháp Bánh Ít.

Gia Lai 89 lượt xem Từ tháng 01 đến tháng 09.

Ngày cập nhật : 21/11/2025