Nhà Bá Kiến ở làng Vũ Đại mang đậm dấu ấn lịch sử và văn học. Ngôi nhà là minh chứng sống động cho kiến trúc phong kiến cổ truyền. Nếu là người đam mê văn học Việt Nam, chắc hẳn bạn đã từng nghe qua cái tên Bá Kiến - một nhân vật nổi tiếng trong tác phẩm "Chí Phèo" của nhà văn Nam Cao. Nhân vật Bá Kiến trong "Chí Phèo" của Nam Cao thực chất được xây dựng dựa trên một hình mẫu có thật ngoài đời. Nam Cao không hoàn toàn sáng tác dựa trên hư cấu mà đã dựa trên những hiện thực xã hội bấy giờ, và nhân vật Bá Kiến là sự kết hợp của nhiều địa chủ quyền thế trong xã hội nông thôn thời kỳ phong kiến. Cụ thể, nhiều người tin rằng Bá Kiến là hình ảnh dựa trên một người có thật tên là Bá Bính, từng là địa chủ giàu có và quyền lực tại Làng Vũ Đại (tên thật là Đại Hoàng). Nhà Bá Kiến là một công trình kiến trúc truyền thống nổi bật, gắn liền với câu chuyện về nhân vật Bá Kiến trong tác phẩm "Chí Phèo" của nhà văn Nam Cao. Tuy nhiên, ít ai biết rằng ngôi nhà này không chỉ tồn tại trong văn học mà còn có phiên bản đời thực tại làng Đại Hoàng (nay là làng Nhân Hậu), tỉnh Hà Nam. Được xây dựng từ năm 1904, ngôi nhà đã trở thành một phần quan trọng của di sản văn hóa vùng đồng bằng Bắc Bộ. Ngày nay, ngôi nhà với hơn 100 năm tuổi là địa điểm du lịch Hà Nam nổi tiếng, thu hút sự chú ý của đông đảo mọi người từ khắp nơi ghé đến tham quan. Nhà Bá Kiến được xây dựng vào năm Giáp Thìn (1904), là một trong những công trình tiêu biểu của kiến trúc truyền thống Bắc Bộ, gắn liền với lịch sử và văn học Việt Nam. Đây là một trong những ngôi nhà điển hình cho lối kiến trúc phong kiến của tầng lớp giàu có thời kỳ đó. Ngày nay, Nhà Bá Kiến là một trong những điểm đến thu hút khách du lịch trong hành trình khám phá di sản văn học và lịch sử của vùng đất Hà Nam. Hà Nam là vùng đất sở hữu khí hậu ôn hòa, thế nên bạn có thể đến tham quan vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên, khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 4 năm sau được coi là lý tưởng nhất. Nhà Bá Kiến nổi bật với kiến trúc nhà ba gian hai chái truyền thống của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Căn nhà được xây dựng chủ yếu bằng gỗ lim, mái lợp ngói đỏ, với các chi tiết điêu khắc tinh xảo trên cửa, cột và kèo nhà. Những vật liệu truyền thống như gạch đỏ, tre, gỗ được sử dụng khéo léo, tạo nên sự hài hòa và mát mẻ. Mỗi chi tiết trong ngôi nhà đều toát lên sự giàu sang, quyền quý của tầng lớp địa chủ thời kỳ phong kiến. Căn nhà vẫn giữ nguyên được những đường nét đặc trưng của kiến trúc cổ, dù đã trải qua hơn một thế kỷ. Kiến trúc của Nhà Bá Kiến thể hiện sự bền bỉ của thời gian, cũng như phản ánh văn hóa, lối sống của người dân Việt Nam trong quá khứ. Đây chính là một ví dụ sống động về phong cách kiến trúc dân gian, gắn liền với đời sống nông thôn Bắc Bộ. Nhà Bá Kiến là một trong những ngôi nhà cổ hiếm hoi còn giữ nguyên kiến trúc truyền thống sau nhiều thế kỷ. Khi bước vào ngôi nhà, bạn sẽ có cơ hội khám phá không gian sống đặc trưng của tầng lớp địa chủ thời phong kiến. Trong suốt buổi tham quan, bạn sẽ được nghe kể những câu chuyện thú vị về lịch sử xây dựng ngôi nhà, quá trình sử dụng qua các đời chủ, và đặc biệt là những câu chuyện ly kỳ xoay quanh nhân vật Bá Kiến - nguyên mẫu của một địa chủ quyền thế trong tác phẩm "Chí Phèo" của Nam Cao. Điều này giúp bạn hiểu rõ hơn về giá trị kiến trúc, lịch sử của công trình thú vị này. Ngoài kiến trúc truyền thống đặc sắc, Nhà Bá Kiến còn là nơi lưu giữ một số hiện vật cổ có giá trị văn hóa và lịch sử. Khi tham quan khắp ngôi nhà, bạn sẽ tìm thấy những vật phẩm như câu đối, hoành phi cổ, và các đồ dùng gia đình đặc trưng của tầng lớp quý tộc thời bấy giờ. Dù qua nhiều biến cố, nhiều vật dụng đã bị thất lạc hoặc bán đi, nhưng một số vẫn được giữ lại và trưng bày để du khách có thể hình dung rõ hơn về cuộc sống xa hoa của gia đình Bá Kiến. Ngoài Nhà Bá Kiến, Làng Vũ Đại còn nhiều địa điểm thú vị khác để bạn khám phá. Một trong số đó là nhà của nhà văn Nam Cao, nơi bạn có thể tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của ông – tác giả của "Chí Phèo" và nhiều tác phẩm văn học nổi tiếng khác. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể ghé thăm Lăng mộ bà Hoàng Thị Hậu, một nhân vật quan trọng trong lịch sử địa phương. Những điểm đến này mang lại cho du khách một cái nhìn sâu sắc hơn về văn hóa, lịch sử của Làng Vũ Đại và cuộc sống của người dân qua các thời kỳ. Nhà Bá Kiến và Làng Vũ Đại là điểm đến không thể bỏ qua cho những ai muốn tìm hiểu về văn hóa, lịch sử Việt Nam. Đừng quên dành thời gian khám phá và trải nghiệm những điều thú vị, từ kiến trúc cổ kính đến các hiện vật giá trị và những câu chuyện đầy cảm hứng.
Hà Nam 355 lượt xem Từ tháng 09 đến tháng 04.
Ngày cập nhật : 01/03/2025