Khu du lịch Tam Chúc – một quần thể danh thắng tâm linh khổng lồ tại Ninh Bình, nơi hội tụ giữa kiến trúc Phật giáo vĩ đại và cảnh quan hồ núi non nước giao hòa. Hãy nghe Ma Thị Hải Anh (Ninh Bình) một travel blogger nổi tiếng bật mí .
Bỏ lại sau lưng những ồn ào phố thị, hôm nay tớ sẽ đưa các cậu khám phá một tuyệt tác tâm linh giữa thiên nhiên kỳ vĩ. Đó là Khu du lịch Tam Chúc tại phường Tam Chúc, tỉnh Ninh Bình – một quần thể danh thắng có quy mô đồ sộ, nơi được mệnh danh là “Vịnh Hạ Long trên cạn” phiên bản thứ hai của miền Bắc.
Khu du lịch Tam Chúc nằm tại phường Tam Chúc, tỉnh Ninh Bình. Từ trung tâm thủ đô Hà Nội, các cậu chỉ cần di chuyển khoảng 60km là có thể đặt chân đến khu du lịch này, rất thuận tiện cho một chuyến hành hương hoặc nghỉ dưỡng cuối tuần. Với tổng diện tích được quy hoạch lên đến hơn 5.100 ha, quần thể này đã được xếp hạng là Di tích Quốc gia Đặc biệt, khẳng định giá trị và tầm vóc lớn lao của nó đối với văn hóa và du lịch Việt Nam.
Nguồn ảnh: Sưu tầm
Toàn bộ khu du lịch lấy Hồ Tam Chúc rộng 545 ha làm trung tâm, một mặt hồ nước mênh mông được bao bọc bởi những dãy núi đá vôi trùng điệp, tạo nên một khung cảnh "tiền thủy hậu sơn" ngoạn mục. Tam Chúc đóng vai trò là một mắt xích then chốt, kết nối tuyến du lịch tâm linh quan trọng nhất miền Bắc: Chùa Hương (Hà Nội), Tam Chúc, và Chùa Bái Đính (Ninh Bình). Hiện tại, quần thể này đang được đề nghị UNESCO công nhận là Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, kết hợp với Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long của Ninh Bình.
Tam Chúc là nơi hội tụ của nhiều công trình kiến trúc Phật giáo mới và các di tích lịch sử cổ kính, gắn liền với các triều đại phong kiến xưa. Sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên tráng lệ và các công trình nhân tạo đã làm nên giá trị đặc sắc cho nơi này.
Chùa Tam Chúc mới là công trình nổi bật nhất trong toàn bộ khu du lịch, được xây dựng với quy mô đồ sộ và được nhiều người nhắc đến là ngôi chùa lớn nhất thế giới. Ngôi chùa nằm ở phía Tây, hướng mặt ra lòng hồ Tam Chúc, tạo nên một khung cảnh "tiền thủy hậu sơn" vô cùng uy nghi và thanh tịnh. Các hạng mục chính như Cổng Tam Quan, Vườn Cột Kinh, các điện thờ lớn và Tháp Ngọc đều thể hiện sự đầu tư tỉ mỉ, công phu vào kiến trúc và mỹ thuật Phật giáo.

Nguồn ảnh: Sưu tầm
Đến thăm chùa, các cậu sẽ lần lượt chiêm bái ba điện thờ chính: Điện Quan Âm, Điện Pháp Chủ, và Điện Tam Thế, tòa nhà lớn nhất trong quần thể. Đặc biệt, Vườn Cột Kinh nằm ngay sau cổng Tam quan thu hút mọi ánh nhìn với 32 cột đá xanh Thanh Hóa khổng lồ, mỗi cột nặng khoảng 200 tấn, cao 13,5m. Những cột kinh này được phục dựng dựa trên hình mẫu từ Bảo vật Quốc gia cột kinh chùa Nhất Trụ ở cố đô Hoa Lư.
Trong khi chùa Tam Chúc mới được xây dựng hiện đại, Đình Tam Chúc lại mang đậm dấu ấn lịch sử. Ngôi đình này tọa lạc ngay giữa lòng hồ Tam Chúc, mang kiến trúc truyền thống đặc trưng của đình đền vùng Bắc Bộ. Đây là nơi thờ cúng các vị thần và anh hùng dân tộc đã có công với đất nước.
Đình thờ Vua Đinh Tiên Hoàng, Hoàng hậu Dương Thị Nguyệt và thần Linh Lang Bạch Mã. Tương truyền rằng, trong quá trình dẹp loạn 12 sứ quân, Đinh Bộ Lĩnh đã đến vùng đất Kim Bảng này để chiêu mộ quân lương, sau đó đã đến đền thần Linh Lang Bạch Mã để cầu đảo. Sau khi thống nhất đất nước, Đinh Tiên Hoàng đã lệnh cho dân làng lập đền thờ cúng, từ đó Đình Tam Chúc trở thành một di tích linh thiêng.
Nằm dưới chân dãy núi Thất Tinh, Chùa Ba Sao là một ngôi chùa cổ có từ thời nhà Đinh. Tên gọi "Ba Sao" gắn liền với truyền thuyết "Tiền Lục nhạc – Hậu Thất Tinh" đầy thú vị. Theo tích xưa kể lại, dãy núi này vốn có 7 ngọn núi phát ra ánh sáng như 7 ngôi sao lấp lánh suốt đêm ngày, vì vậy chùa ban đầu có tên là Chùa Thất Tinh.

Nguồn ảnh: Sưu tầm
Tuy nhiên, sau một sự kiện được cho là có người phương Bắc tìm cách lấy đi các ngôi sao, bốn ngôi sao đã mờ dần, chỉ còn lại ba ngôi sao sáng. Từ đó, ngôi chùa được đổi tên thành Chùa Ba Sao, mang ý nghĩa đặc biệt về truyền thuyết địa phương. Đây cũng là nơi thờ các vị Quốc sư có công với Phật giáo Việt Nam, như Thiền sư Khuông Việt và Thiền sư Nguyễn Minh Không.
Đền Tứ Ân là một công trình đặc biệt nằm chếch bên phải Điện Tam Thế, được xây dựng để tưởng nhớ cư sĩ Phật tử Diệu Liên (bà Phạm Thị Lan), người vợ quá cố của chủ đầu tư khu du lịch. Công trình này có kiến trúc hai tầng, khác biệt so với nhiều ngôi đền truyền thống của Việt Nam. Bà Diệu Liên được tôn vinh vì những đóng góp to lớn trong việc tôn tạo và quản lý các công trình tâm linh lớn, bao gồm cả quần thể Tràng An – Bái Đính và các ngôi chùa trên quần đảo Trường Sa.
Chuyến đi đến Tam Chúc mang đến nhiều hơn là một buổi tham quan đơn thuần. Đây là cơ hội để các cậu hòa mình vào không gian giao thoa giữa lịch sử, kiến trúc và thiên nhiên tuyệt mỹ. Quần thể vĩ đại này, với Hồ Tam Chúc rộng lớn và Tháp Ngọc uy nghi, thực sự là một điểm đến không thể bỏ qua trong hành trình khám phá di sản Phật giáo miền Bắc.